14.04.2025საქართველოს საერთაშორისო საარბიტრაჟო ცენტრი პარიზის არბიტრაჟის კვირეულზე
2025 წლის 9 აპრილს, საქართველოს საერთაშორისო არბიტრაჟის ცენტრმა (GIAC)
პარიზის არბიტრაჟის კვირეულის (PAW) ფარგლებში კავკასიასა და ცენტრალურ აზიაში ძირითადი ინდუსტრიებისა და დავების გადაწყვეტის შესახებ პანელური დისკუსია გამართა.
პანელში შედიოდნენ არბიტრაჟის ცნობილი პრაქტიკოსები და ექსპერტები - ნურლან მუსტაფაევი (აზერბაიჯანის რესპუბლიკის სახელმწიფო ნავთობკომპანიის - SOCAR-ის კორპორატიული სამართლის დეპარტამენტის ხელმძღვანელი, ბაქო), მეთიუ დროსოსი (White & Case LLP-ის პარტნიორი, ვაშინგტონი), შირინ გურდოვა (Wordstone Dispute Resolution-ის იურისტი, პარიზი), ვალიხან შაიკენოვი (ADL Disputes LLP-ის პარტნიორი, ალმატი), ოლიმ ლატიპოვი (ეკონომიკური საკონსულტაციო კომპანიის BRG-ის ასოცირებული დირექტორი, პარიზი) და ბექა ინჯია (GIAC-ის გენერალური მდივანი, თბილისი). დისკუსიას მოდერაციას უწევდა ქეთევან ბეთანელი, პარიზში მოღვაწე დამოუკიდებელი არბიტრი.
დისკუსიის განხილულ იქნა კავკასიასა და ცენტრალურ აზიაში მსხვილი ინფრასტრუქტურული და საინვესტიციო პროექტების სწრაფი განვითარებით გამოწვეულ სამართლებრივი და პრაქტიკული შედეგები.
ბექა ინჯიამ ისაუბრა საქართველოში სამ ძირითად სექტორზე, სადაც სამომავლო დავების პოტენციალი ჩანს: ენერგეტიკა, ტრანსპორტი და მშენებლობა. გენერალურმა მდივანმა ისაუბრა ისეთ მნიშვნელოვან ენერგეტიკულ ინიციატივებზე, როგორიცაა ქარის და მზის ელექტროსადგურები, ჰიდროელექტროსადგურები და სტრატეგიულად მნიშვნელოვანი წყალქვეშა ელექტროკაბელის პროექტი, რომელიც საქართველოს ევროპასთან აკავშირებს.
ტრანსპორტის სექტორში ბექა ინჯიამ ახსენა რკინიგზის ინფრასტრუქტურის განვითარების შესახებ, რომელიც რეგიონული კავშირის გაუმჯობესებას ისახავს მიზნად.
შირინ გურდოვამ წარმოადგინა თურქმენეთის ნავთობისა და გაზის ინფრასტრუქტურის ყოვლისმომცველი მიმოხილვა, დეტალური ვიზუალური საშუალებების გამოყენებით, მათ შორის ძირითადი რეზერვებისა და მილსადენების მარშრუტების რუკების გამოყენებით. მისმა პრეზენტაციამ ასევე მოიცვა განვითარების პროცესში მყოფი ძირითადი ენერგეტიკული დერეფნები, როგორიცაა თურქმენეთი-ავღანეთი-პაკისტანი-ინდოეთის (TAPI) მილსადენი და შემოთავაზებული ტრანსკასპიური გაზსადენი.
ნურლან მუსტაფაევმა ყურადღება გაამახვილა ქვეყნის ამბიციურ განახლებადი ენერგიის დღის წესრიგსა და ბოლო დროს მიღწეულ საკანონმდებლო წინსვლაზე. მან ისაუბრა აზერბაიჯანის ახლად მიღებულ არბიტრაჟის კანონზე (2024).
ცენტრალური აზიიდან, მეთიუ დროსოსმა და ოლიმ ლატიპოვმა დამსწრეებს გაუზიარეს ღირებული განახლებები არბიტრაჟის სფეროს სამართლებრივი განვითარების შესახებ ყირგიზეთში, ტაჯიკეთსა და უზბეკეთში, სადაც მთავრობები სულ უფრო მეტად ახდენენ არბიტრაჟის სფეროს მოდერნიზებას საერთაშორისო სტანდარტების შესაბამისად.
ვალიხან შაიკენოვმა წარმოადგინა ე.წ. „იურისდიქციების ომის“ სამართლებრივი ანალიზი, რომელიც დაკავშირებულია რუსეთის საკამათო „ლუგოვოის კანონთან“, 2020 წლის შესწორებასთან, რომელიც სანქცირებული სუბიექტების საშუალებას აძლევს, თავი აარიდონ არბიტრაჟის შეთანხმებებს რუსეთის სასამართლოებში წარმოების დაწყების გზით.
დასკვნის სახით, ხაზგასმით აღინიშნა, რომ ეს ღონისძიება იყო პირველი სესია PAW-ში, რომელიც ექსკლუზიურად კავკასიასა და ცენტრალურ აზიას ეძღვნებოდა. განხილული თემების ძლიერი ჩართულობისა და აქტუალობის გათვალისწინებით, პანელი, სავარაუდოდ, 2026 წლის პარიზის არბიტრაჟის კვირეულზე დაბრუნდება რეგიონიდან განახლებული ინფორმაციით.
